GENCO ERKAL
Genco Erkal, Türk tiyatro tarihinin önemli oyuncularından biri olmakla birlikte başarılı bir kariyer sürecine sahiptir. Oynadığı her oyunda ismini ön plana çıkaran sanatçı, seneler içerisinde biriktirdiği tecrübesi ile adını önemli bir konuma getirmeyi başarmıştır. Değişen dönemlere ve yeni gelişmelere her zaman açık olan oyuncu kendini geliştirmeyi hiçbir zaman bırakmamıştır. Türk tiyatrocu ve sinema oyuncusu olarak kendini tanıtmış, iyi bir kariyer süreci yaşamıştır.
Genco Erkal Yaşamı
Genco Erkal, 28 Mart 1938 yılında İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Babası Deniz Subayı, annesi ise moda tasarımcısı ve terzi olarak çalışmıştır. Eğitim süreçlerini İstanbul’da tamamlayan oyuncu döneminin önemli kurumlarında eğitim almıştır. Galatasaray Lisesi İlkokulu’nda yatılı olarak okumuştur. Orta öğrenimini ise Robert Koleji’nde tamamlamıştır.
Üniversite eğitim süreci için Psikoloji Bölümü’nü seçmiştir. Tüm eğitimini İstanbul Üniversitesi’nde geçiren sanatçı, bu süreçte tiyatro ile yoğun olarak ilgilenmiştir. Lise dönemlerinden itibaren ilgilendiği oyunculuk, ailesinin istememesi nedeniyle hep ertelenmiştir. Üniversite dönemlerinde amatör olarak uğraştığı tiyatrodan kopamamış ve kendini bu alanda geliştirmek istemiştir. 1957 yılında amatör oyuncu olarak başladığı Genç Oyuncular topluluğu ile kendi gelişimini sağlamıştır.
Genco Erkal kimdir denildiğinde ilk olarak akla büyük oyunlar ve roller gelir. Ancak küçük rollerle başladığı sürecine daha büyük rollerle devam eden sanatçı, kariyerinde iyi adımlar atmıştır. Başarılı bir gelecek inşa ederken, Genco Erkal hayatı ile de önemli izler bırakmıştır.
Genco Erkal Kariyeri
Genco Erkal amatör olarak başladığı oyunculuk serüvenine profesyonel olarak devam etmek istemiştir. Muhsin Ertuğrul’dan gelen teklif ile profesyonel süreçlerine başlayan sanatçı, ilk profesyonel oyun deneyimini Kenter Tiyatrosu’nda Çöl Faresi adlı oyunla gerçekleştirmiştir. Oyunculuk dışında reji alanında da görev alan sanatçı, Kenter Tiyatrosu’nda Ionesco’nun tek perdelik oyunu olan İskemleler ve Ders oyunlarında yapmıştır.
Küçük bir başlangıçla büyük işlere doğru ilerleyen Genco Erkal, birçok farklı sahnede yer almıştır. Kenter Tiyatrosu’ndan Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu’na geçiş yapmıştır. Ardından Ankara’da askerlik yaptığı dönemde tanıştığı kişiler sayesinde Ankara Sanat Tiyatrosu’nda görev almıştır. Başarılı bir kariyer sürecine sahip olmasının yanı sıra 1963 yılında sahnelenen Aslan Asker Syavk isimli oyunda Svayk rolünü üstlenmiştir. Bu rol ile döneminin tek tiyatro ödülü olan İlhan İskender Ödülü’nü kazanmıştır.
Başarılı bir kariyer ve önemli bir çalışma alanına sahip olan sanatçı, Türkiye’de ilk tek kişilik oyun olarak sahnelenen Bir Delinin Hatıra Defteri adlı öyküyü tiyatroya uyarlamıştır. 1969, 1992 ve 2014 yıllarında sahnelenen bu eser her oyunda farklı bir şekilde yorumlanmıştır. Ancak oyun Genco Erkal ile özdeşleşerek, sanat tarihinde adını önemli bir noktaya taşımasına destek olmuştur.
Genco Erkal oyunları her döneme damgasını vurmakla birlikte 10 yıl farklı tiyatrolarda çalışmıştır. Mehmet Akan, Şevket Altuğ, Ferit Erkal, Nurten Tunç ve Arif Ekin Güzelbeyoğlu gibi isimlerle devrimci bir tiyatro topluluğu kurmuştur. İsmine Dostlar Tiyatrosu ismini veren grup, 1969 yılında ilk Ha Me Ka Ha Ha Pe isimli oyunu sahnelemiştir. Durdurun Dünyayı İnecek Var isimli oyunun ardından Rosenbergler Ölmemeliydi gibi çıkış oyunları sahnelemiştir. Oyun sahnelediği dönemlerde başarılı olan tiyatro topluluğu zaman içerisinde salonsuzluk ve bütçe sorunları nedeniyle dağılma sürecine girmiştir. 1980 yılında tam anlamıyla dağılan grup farklı tiyatrolarda yer almıştır.
1993-1998 yılları arasında ününü farklı ülkelere taşıyan sanatçı, Paris’te ve Avignon Festivali’nde Fransızca oyunlar oynayarak, üç Fransız yapımında yer almıştır. Sevdalı Bulut, Ou vas-tu Jereme? Ve Simyacı yapımlarında büyük ün yakalayan sanatçı, başarısını buralarda da kanıtlamıştır.
Yapımlarının dışında önemli rollerde yer alması ve altından başarı ile kalkması sayesinde ödüllere layık görülen Genco Erkal, 1982 yılında At ve 1983 yılında Faize Hücum filmleri ile Altın Film Festivali’nde En İyi Erkek Oyuncu Ödülü’nü almıştır. Oyunlarının yanı sıra filmlerde de yer alması ile birlikte adını daha sık duyurmayı başarmıştır.
2008 yılında Sivas93 isimli belgesel tiyatro oyununu yazarak yönetmiştir. Oyuncular birden fazla role girerek büyük bir yetenek sergilemiştir. Oyununu 1993 yılında Madımak Oteli’nde çıkarılan yangın sonucu öldürülen 33 kişinin hikâyesine dayandırmıştır. Oyun hem Türkiye hem Avrupa genelinde sahnelenmiştir.
Genco Erkal başarısı ve kariyeri ile büyük işlere imza atmış önemli bir oyuncu olarak sanat dünyasına adını altın harflerle yazdırmayı başarmıştır.
Tiyatro oyunları
Rol aldığı oyunlar
1964 – Keşanlı Ali Destanı – Haldun Taner - Gülriz Sururi Engin Cezzar Tiyatrosu
1964 – Sırça Kümes – Tenessee Williams - Kent Oyuncuları
1965 – Arturo Ui’nin Önlenebilir Tırmanışı – Bertolt Brecht - Ankara Sanat Tiyatrosu
1965 – Keloğlan – Birkan Özdemir - Ankara Sanat Tiyatrosu
1966 – Durdurun Dünyayı İnecek Var – Anthony Newley / Leslie Bricusse - Ankara Sanat Tiyatrosu
1969 – Durdurun Dünyayı İnecek Var – Anthony Newley / Leslie Bricusse - Dostlar Tiyatrosu
1969 – Ha Me Ka Ha Ha Pe – Ali Tahsin - Dostlar Tiyatrosu
1969 – Rosenbergler Ölmemeli – Alain Decaux - Dostlar Tiyatrosu
1970 – Asiye Nasıl Kurtulur? – Vasıf Öngören - Dostlar Tiyatrosu
1970 – Havana Duruşması – H.M. Enzensberger - Dostlar Tiyatrosu
1970 – Nekrasof – Jean Paul Sartre - Dostlar Tiyatrosu
1971 – Analık Davası – Bertolt Brecht / Mehmet Akan - Dostlar Tiyatrosu
1971 – Aslan Asker Şvayk – Yaroslav Hasek / Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
1971 – Soruşturma – Peter Weiss - Dostlar Tiyatrosu
1971 – Zemberek – Başar Sabuncu - Dostlar Tiyatrosu
1972 – Abdülcanbaz – Turhan Selçuk / Mehmet Akan / Engin Ardıç / Genco Erkal / Macit Koper - Dostlar Tiyatrosu
1973 – Azizname – Aziz Nesin / Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
1973 – Büyük Dümen – Art Buchwald - Dostlar Tiyatrosu
1973 – Şili'de Av – Orhan Asena - Dostlar Tiyatrosu
1974 – Alpagut Olayı – Haşmet Zeybek / Dostlar Tiyatrosu İşçi Kolu - Dostlar Tiyatrosu
1974 – Düşmanlar – Yavuzer Çetinkaya / Maksim Gorki - Dostlar Tiyatrosu
1974 – Kerem Gibi – Nâzım Hikmet / Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
1975 – Ezenler Ezilenler – Mehmet Akan - Dostlar Tiyatrosu
1975 – Ortak – Bilgesu Erenus - Dostlar Tiyatrosu
1975 – Sabotaj Oyunu – Macit Koper - Dostlar Tiyatrosu
1976 – Bitmeyen Kavga – John Steinbeck - Dostlar Tiyatrosu
1976 – Gün Dönerken – Yavuzer Çetinkaya - Dostlar Tiyatrosu
1977 – Devrik Süleyman – Aydın Engin - Dostlar Tiyatrosu
1977 – İkili Oyun – Bilgesu Erenus - Dostlar Tiyatrosu
1978 – Brecht - Kabare – Bertolt Brecht / Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
1979 – Kafkas Tebeşir Dairesi – Bertolt Brecht - Dostlar Tiyatrosu
1980 – Her gün Yeni Baştan – Nâzım Hikmet-Aziz Nesin-Haldun Taner-Bertolt Brecht - Dostlar Tiyatrosu
1981 – Ağrı Dağı Efsanesi – Yaşar Kemal - Dostlar Tiyatrosu
1983 – Galileo Galilei – Bertolt Brecht - Dostlar Tiyatrosu
1984 – Yalınayak Sokrates – Maxwell Anderson - Dostlar Tiyatrosu
1985 – Yaz – Edward Bond - Dostlar Tiyatrosu
1986 – Ben, Bertolt Brecht – Bertolt Brecht / Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
1987 – Bay Puntila ile Uşağı Matti – Bertolt Brecht - Dostlar Tiyatrosu
1988 – Üzbik Baba – Alfred Jarry - Orhan Duru - Dostlar Tiyatrosu
1989 – Buruk Ezgi – Vaclav Havel - Dostlar Tiyatrosu
1990 – Aslan Asker Şvayk – Yaroslav Hasek / Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
1990 – Merhaba – Aziz Nesin / Haldun Taner / Nâzım Hikmet / Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
1991 – Sevdalı Bulut – Nâzım Hikmet / Mehmet Ulusoy - Dostlar Tiyatrosu
1992 – Bir Delinin Hatıra Defteri – Nikolay Gogol - Dostlar Tiyatrosu
1993 – İnsanlarım – Nâzım Hikmet / Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
1994 – Birtakım Azizlikler – Aziz Nesin / Genco Erkal- Dostlar Tiyatrosu
1995 – İçimdeki Çığlık – Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
1996 – Simyacı – Paulo Coelho - Dostlar Tiyatrosu
1997 – Yosma – Bertolt Brecht / Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
1998 – Yalınayak Sokrates – Maxwell Anderson - Dostlar Tiyatrosu
1999 – Can – Can Yücel / Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
2000 – Oyuncu – Tankred Dorst - Dostlar Tiyatrosu
2001 – Yarışma – Laurent Baffie / Umur Bugay - Dostlar Tiyatrosu
2002 – Yaşasın Savaş – Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
2003 – Fay Hattı – Behiç Ak - Dostlar Tiyatrosu
2004 – Buluşma – Terry Johnson - Dostlar Tiyatrosu
2005 – Aymazoğlu ile Kundakçılar – Max Frisch / Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
2006 – Oyun Sonu – Samuel Beckett - Dostlar Tiyatrosu
2007 – Sivas '93 – Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
2008 – Marks'ın Dönüşü – Howard Zinn - Dostlar Tiyatrosu
2009 – Kerem Gibi – Nâzım Hikmet / Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
2010 – Nereye Gidiyoruz – Aziz Nesin / Genco Erkal- Dostlar Tiyatrosu
2011 – Ben Bertolt Brecht – Bertolt Brecht Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
2021 – Şahdamarım – Ahmed Arif - Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
xxxx – Othello – William Shakespeare - Gülriz Sururi Engin Cezzar Tiyatrosu
Yönettiği oyunlar
1965 – Pazar Gezintisi – George Mitchele - Ankara Sanat Tiyatrosu
1966 – Durdurun Dünyayı İnecek Var – Anthony Newley ve Leslie Bricusse - Ankara Sanat Tiyatrosu
Filmografi
1974 – Bir Delinin Hatıra Defteri – TV filmi
1982 – At – Ali Özgentürk[14]
1982 – Faize Hücum – Zeki Ökten
1983 – Hakkâri'de Bir Mevsim – Erden Kıral - Dostlar Tiyatrosu
1988 – Keşanlı Ali Destanı – Genco Erkal
1990 – Camdan Kalp – Fehmi Yasar
2008 – Pazar – Bir Ticaret Masalı – Ben Hopkins
2010 – Prensesin Uykusu – Çağan Irmak