RUTKAY AZİZ
Rutkay Aziz, duruşu ve oyunculuğu ile dönemine damga vuran önemli sanatçılardan biridir. Oyunculuğu ile konuşulmayı başaran, kendi dünyasını rollerinde yansıtan iyi bir yeteneğe sahiptir. Oyunculuğun yanı sıra yönetmenlikte yaparak, sektör içerisine önemli filmler de dâhil etmiştir. İsmi sanat dünyasından silinmeyecek biri olarak, önemini her zaman vurgulamayı başarmıştır.
Rutkay Aziz Hayatı
Rutkay Aziz, tam ismi ile Aziz Ünal Rutkay, 16 Mayıs 1947 yılında İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Çocukluğu ve gençliğini geçirdiği İstanbul’da tam bir “İstanbul Beyefendisi” olarak büyümüştür. Babası Fikri Rutkay, elektrik mühendisi ve amatör sinemacı olarak çalışmaktaydı. Amcası ise film yapımcısıydı. Sinema ve sanat ile iç içe büyümesinin etkisi ile oyunculuğa yönelmiş ve kendi yeteneğini bulmuştur.
Avusturya Lisesi’nde soyadlarının adlardan önce okunması nedeniyle ismi Rutkay Aziz olarak söylenmiştir. Bu yapıyı seven Aziz, ismini sanat dünyasında bu şekilde kullanmaya devam etmiştir. Sankt Georg Avusturya Koleji’nde ortaokul eğitimini tamamlamış ve Bakırköy Lisesi’ne kaydolmuştur. Lise eğitimi sırasında Tarık Akan ile tanışmıştır.
Sanat ile olan dünyası her zaman etkili bir konumda yer almıştır. Lisans eğitimini de buna bağlı olarak yapmak isterken, kendisini diğer bir ilgi alanı olan bölümde bulmuştur. Galatasaray Üniversitesi Gazetecilik Bölümü’nden mezun olmuştur. Rutkay Aziz kimdir denildiğinde önemli ve sanat dolu bir hayatı olduğu bilinen önemli sanatçılardan biridir. Oyunları ve dizileri ile gündeme gelen sanatçı her aşamasını ilmek ilmek işlemiştir.
Rutkay Aziz Kariyeri
Rutkay Aziz sanat ile lise dönemlerinde ilgilenmeye başlamış ve kariyerini oluşturacak adımlar atmıştır. Tiyatro ile hiçbir zaman küsmeyen sanatçı LCC Tiyatro Okulu’nda Tiyatro Eğitimi almıştır. İlk tiyatro deneyimini Peter Weiss tarafından sahnelenen Marat-Sade isimli oyunda yaşamıştır. Bu oyunda Jean-Paul Marat rolünü en iyi şekilde taşımış ve önemli bir adım atmıştır.
1971 yılında başladığı tiyatro hayatı, Ankara Sanat Tiyatrosu’nda devam etmiştir. 1973 yılına geldiğimizde tiyatroda sanat yönetmenliği ve yönetmenlikte yapmaya başlamıştır. Sanatın her dalını iyi bir şekilde yöneten Rutkay Aziz, sinema deneyimini de ilerleyen yıllarda yaşamıştır. 1987 yılında Yer Demir Gök Bakır filminde yer almıştır.
Ziya Öztan tarafından yönetilen hem sinemada hem de televizyonda dizi haline dönüştürülen iki projede yer almıştır. Kurtuluş ve Cumhuriyet projelerinde Atatürk rolünü üstlenmiştir. Rollerine verdiği hayat ile yeni bir oyun deneyimi sunmuştur. Oyunculuğu ile büyük bir başarı yakalamakla birlikte iyi bir gelişim sağlamıştır. Film dışında Rutkay Aziz oyunları olarak bilinen özel bir kategoride de yer almaktadır.
Rutkay Aziz iyi derecede Almanca ve Fransızca bilmektedir. Bu yönünü kullanarak şiirler okumayı ve yazmayı da ihmal etmemiştir. Sanata her açıdan sarılan oyuncu, şair, oyuncu gibi çeşitli kimliklerle anılmaktadır. Tiyatro alanındaki başarılarını televizyon sektöründe de göstermiş ve çeşitli projelerde yer almıştır.
Altın Koza Film Festivali’nde “Yaşam Boyu Onur Ödülü’ne layık görülmüştür.
Diskografisi
Tiyatro oyunları
Yönettiği oyunlar
1972 – 403. Kilometre – (İsmet Küntay) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1972 – El Kapısı (Bilgesu Erenus) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1974 – Ana – (Maksim Gorki) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1975 – Nereye Payidar – (Bilgesu Erenus) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1976 – Komün Günleri – (Bertolt Brecht) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1977 – Sakıncalı Piyade – (Uğur Mumcu) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1977 – Zengin Mutfağı – (Vasıf Öngören) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1978 – Tak-Tik – (Bertolt Brecht) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1979 – Oyun Nasıl Oynanmalı – (Vasıf Öngören) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1980 – Sınırda – (Muzaffer İzgü) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1980 – İyi Bir Vatandaş Aranıyor – Ataol Behramoğlu - Ankara Sanat Tiyatrosu
1981 – Rumuz Goncagül – (Oktay Arayıcı) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1983 – Galilei'nin Yaşamı – (Bertolt Brecht) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1983 – Güneyli Bayan – (Bilgesu Erenus) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1983 – Yaz Misafirleri – (Maksim Gorki) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1984 – Bir Ceza Avukatının Anıları – (Faruk Erem) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1985 – Bir Halk Düşmanı – (Henrik İbsen) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1985 – Rumuz Goncagül – Oktay Arayıcı - Ankara Sanat Tiyatrosu
1986 – Zengin Mutfağı – Vasıf Öngören - Ankara Sanat Tiyatrosu
1987 – Silahşörün Gölgesi – (Sean O'Casey) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1987 – Sonuncular – (Maksim Gorki) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1988 – Kayıplar – (Ariel Dorfman) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1988 – Sacco ile Vanzetti – (Howard Fast) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1989 – Mefisto – (Klaus Mann) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1991 – Yolcu – (Nâzım Hikmet) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1993 – Sakıncalı Piyade – (Uğur Mumcu) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1993 – Yer Demir Gök Bakır – (Yaşar Kemal) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1994 – Ay,Carmela! – (Jose Sanches Sinisterra) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1994 – Jan Dark Davası – (Bertolt Brecht) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1994 – Pazar Keyfi – (G. Mitchelle) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1998 – Akrep (oyun) – (Eşber Yağmurdereli) - Ankara Sanat Tiyatrosu
2001 – Memleketimden İnsan Manzaraları – Nâzım Hikmet - İstanbul Şehir Tiyatrosu
2003 – Benim Meskenim Dağlardır – Sabahattin Ali - Ankara Sanat Tiyatrosu
2012 – Adalet Sizsiniz – Ümit Denizer - Perdeci Oyuncular / Aysa Prodüksiyon Tiyatrosu
Rol aldığı oyunlar
1970 – Nafile Dünya (Oktay Arayıcı) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1970 – Sait Hop Sait – (Aziz Nesin) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1971 – Hitler Rejiminin Korku ve Sefaleti – (Bertolt Brecht) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1972 – 403. Kilometre – (İsmet Küntay) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1972 – El Kapısı – (Bilgesu Erenus) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1972 – Evler Evler – (İsmet Küntay) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1974 – Ana – (Maksim Gorki) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1974 – Dimitrof – Hedda Zinner - Ankara Sanat Tiyatrosu
1976 – Komün Günleri – (Bertolt Brecht) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1977 – Sakıncalı Piyade – (Uğur Mumcu) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1978 – Tak-Tik – (Bertolt Brecht) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1979 – Ferhat ile Şirin – (Nazım Hikmet) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1979 – Oyun Nasıl Oynanmalı – (Vasıf Öngören) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1980 – Hikâye i Mahmut Bedrettin – (Mehmet Akan) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1981 – Rumuz Goncagül – (Oktay Arayıcı) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1983 – Galilei'nin Yaşamı – (Bertolt Brecht) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1983 – Güneyli Bayan – (Bilgesu Erenus) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1985 – Bir Halk Düşmanı – (Henrik İbsen) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1985 – Rumuz Goncagül – Oktay Arayıcı - Ankara Sanat Tiyatrosu
1987 – Silahşörün Gölgesi – (Sean O'Casey) - Ankara Sanat Tiyatrosu
1990 – Ayaktakımı Arasında – Maksim Gorki - Ankara Sanat Tiyatrosu
2012 – Adalet Sizsiniz – Ümit Denizer - Perdeci Oyuncular / Aysa Prodüksiyon Tiyatrosu
Filmografisi
1987 – Yer Demir Gök Bakır
1988 – Sis
1988 – Ada
1989 – Ölü Bir Deniz
1990 – Gizli Yüz
1992 – Piano Piano Bacaksız
1994 – Kurtuluş
1998 – Cumhuriyet
1999 – Duruşma
2002 – Gülüm Salim
2004 – Halk Düşmanı
2007 – Hicran Sokağı
2008 – Vesaire Vesaire
2010 – Takiye – Allah'ın Yolunda
2017 – Yol Ayrımı
TV yapımları
Cahide
Geçmiş Bahar Mimozaları
İçimizden Biri – Yunus Emre
Yazlıkçılar
Tutku
Gözlerinde Son Gece
Kara Melek
Bizimkiler
Savunma
Her Şey Aşk İçin
Yaz Gülü
Hayat Bilgisi
İstanbul Şahidimdir
Aşkın Mucizeleri
Avrupa Yakası
Halk Düşmanı
Şölen Cumhur
Gurbet Kuşları
Sırat
Yalan Dünya
Ödülleri
1972 – Sanat Sevenler Derneği - Övgüye Değer Görülenler - Gol Kralı Sait ve 3. Reich'in Korku ve Sefaleti
1972 – En İyi Erkek Oyuncu ödülü - Evler Evler (oyun)
1978 – Sanat Sevenler Derneği - En İyi Yönetmen - Sakıncalı Piyade ve Zengin Mutfağı
1983 – Sanat Kurumu - En İyi Yönetmen - Yaz Misafirleri
1990 – 23. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri - En İyi Erkek Oyuncu - Sis
2011 – 48. Altın Portakal Film Festivali - Sanatta Sosyal Sorumluluk Ödülü
2020 – 27. Adana Altın Koza Film Festivali - Yaşam Boyu Onur Ödülü
2023 - ADD Yılın Atatürkçüsü Ödülü (Sanat dalında)[5]